Pagina aangepast 27 november 2024

Als je hebt moeten proberen,
om in mijn schoenen te staan,
pas dan mag je beweren,
dat jij het anders had gedaan.
Martin Gijzemijter

In de voorgaande pagina’s heb ik diverse tips e.d. gegeven om de nafase van ongevallen te verbeteren.
Hier zal ik drie belangrijke tips noemen vanuit mijn lessen van de Martinair-crash in Faro.

Allereerst een droom

De wezenlijke intentie van alle bij de nafase betrokkenen, juist ook de professionals,  is om het beste voor te hebben met de overlevenden en nabestaanden. Dit is ook van belang voor de maatschappij als geheel.
Het zou mooi zijn wanneer iedereen, ook als ‘functionaris’, zich in de nafase zou gedragen als verantwoordelijk burger in een verantwoordelijke samenleving.
Tot zover mijn droom.

 

Enkele gedachten om ‘hoop in leven te houden’

Aandacht
Gezamenlijke besluitvorming is essentieel om te bepalen wat goede zorg is. Zorgprofessionals stemmen het hanteren ervan af op de context van de patiënt en besteden meer aandacht aan luisteren dan aan zenden van informatie.
Uit: Zonder context geen bewijs, door Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, 2017

Rob Sötemann (initiatiefnemer van het FARO-lotgenotencontact) verwoordde de basis-vereiste voor de na-fase direct na de crash al heel mooi als ‘onvoorwaardelijke aandacht’.
‘Onvoorwaardelijke aandacht’ heb ik te weinig meegemaakt. Zelf merk ik ook hoe moeilijk dat is.
Met oprechte aandacht voor De Ander, Het Slachtoffer is veel ‘winst’ te behalen.

Stress Effect Rapportage: preventief inschakelen van niet alleen psychologen maar ook sociologen.
In Gevolgen van langdurige stress eindig ik met mijn droomdenken dat professionals regelmatig een Stress Effect Rapportage maken.
Dan doel ik ook op juristen en crash-onderzoekers: laat voor je een onderzoeksrapport uitbrengt (of een presentatie houdt), vooraf de mogelijke psychische effecten of de betrokkenen beoordelen.
Nu worden juristen en communicatie-medewerkers vaak ingezet om de ‘juiste’ boodschap af te dekken en over te brengen. De boodschap lijkt meer gericht op beïnvloeding van de beeldvorming van het Grote Publiek dan op het belang voor de direct betrokkenen.

Mijn complimenten voor de volhardende lezer. Nu volgen twee praktisch voorstellen:

Persoonlijke ongevalsanalyse als basis voor de nafase.
Dé overlevende van de Martinair-crash in Faro en van andere crashes/ongevallen bestaat niet. Maatwerk is nodig.
Mijn overtuiging is dat door een persoonlijke ongevalsanalyse Licht Traumatisch Hersenletsel eerder wordt ontdekt en behandeld en dat daardoor psychische klachten ook beter behandeld kunnen worden.
NB Crash- en ongevals analyses gelden ook bij trein-, bus-, auto- en zelfs fiets-ongevallen.

In Persoonlijke ongevalsanalyse pleit ik voor het maken van zowel een uitgebreide crash-analyse van het voertuig als een persoonlijke ongevals-analyse van de inzittenden.
Zonder goede persoonlijke ongevalsanalyse is kans op mislukking van de na-fase groot. Hetgeen onnodig de gevolgen voor de getroffenen verergert.

Allereerst dient een crash-analyse gemaakt te worden voor het vervoermiddel. Dit wordt dan vertaald in een crash-analyse per zitplaats. Op basis van de beschrijving van de overlevenden en mede met hulp van o.a. een hoofdletsel-model wordt dan een mogelijke-gevolgen-scenario opgesteld met een bijpassend behandelplan.

Regiebehandelaar met tijd, met watchful waiting
De vaak complexe gevolgen overstijgen de mogelijkheden van een individuele huisarts.
De haast en al het juridisch en maatschappelijk gedoe, bemoeilijken verder het zicht op de werkelijke individuele gevolgen en de onderlinge wisselwerking hiervan. Met als gevolg onnodige/mislukte behandelingen, verlies van vertrouwen en verergering van gevolgen.
Het lijkt verstandig om de zorg van getroffenen regionaal te laten coördineren door gespecialiseerde huisarts-ondersteuners. De KNMG spreekt over regiebehandelaar.
Als model kan een vorm van watchful waiting worden toegepast.