Pagina aangepast 17 januari 2025
Deze pagina is deel van drieluik:
– context
– De (kwetsbare) Ander
– maatschappelijke houtrot (pagina in ontwikkeling)
De strijd tussen mens en macht,
is er een tussen geschiedenis en vergetelheid
Milan Kundera
FARO (de vlucht, de crash, het onderzoek en de verdere na-fase) gebeurt niet in een vacuüm. Het gebeurt binnen een tijdgeest met een mensbeeld.
FARO is ook een episode in het eeuwige ongelijke krachtenveld van wanneer ‘mens’ ongewild in aanraking komt met ‘macht’, een voorbeeld van hoe de ‘sterkere’ de ‘zwakkere’ ziet en deze vervolgens behandelt. FARO is ook een voorbeeld van wegkijken en hoe alles klein en geïsoleerd wordt gehouden wanneer er geen echte lessen geleerd willen worden.
Voor context en de ramp-na-de-ramp was/is onvoldoende aandacht. De overstijgende (lerende) maatschappelijke blik ontbreekt.
Voorbeeld van toenmalige machtsverhoudingen:
ElAl crash in de Bijlmer (oktober 1992): luchtverkeersbeveiliging (LVB) heeft op verzoek van El Al informatie ‘onder de pet’ gehouden.
Bron: Parlementaire enquête vliegramp Bijlmermeer (1998-1999)
Verschillende specifieke omstandigheden zoals ik die zie, benoem ik hier. Veel grijpt op elkaar in.
“Ongevalsfeiten steeds meer op de achtergrond”
“Er is een trend om bij grote transportongevallen de feiten naar de achtergrond te verdringen. Hierdoor blijft de omvang van eventuele schadeclaims beperkt en neemt de druk om maatregelen te treffen af.”
Prof. Dr. Ir. J. de Kroes, TU Delft, februari 1993
Onaantastbare positie van luchtvaart
* Trouw, 15 december 1993. ‘Schiphol krijgt toch altijd gelijk‘
* Parool, 23 december 1992. ANWB: ‘Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de oorzaak van het ongeluk met de DC-10 in Faro te wijten was aan een fout in het toestel.’
* NB Schiphollen heeft inmiddels zelfs de betekenis van misleiden door manipulatie.
Nederlandse Staat (indirect) financieel betrokken
* Gecrasht toestel is eigendom van de Nederlandse overheid en terug-gehuurd door Martinair, en
* Staat indirect mede-aandeelhouder van Martinair
Hiermee is de Nederlandse overheid, naast vragen over toezicht, direct belanghebbende bij de Martinair crash in Faro.
Verwevenheid Martinair en Martin Schröder met Nederlandse overheid en koningshuis
Geen onafhankelijk ongevallen onderzoek in Nederland
* Haagsche Courant, 21 december 2002. Pieter van Vollenhoven over mogelijk nieuw onderzoek naar FARO: ,,Dat is kansloos. Ik krijg de gegevens nooit meer boven tafel. Wat is weggepoetst, is al lang weggepoetst. …”
* In 1999 oprichting van de onafhankelijke Raad voor de Transportveiligheid.
Na-fase ElAl crash in de Bijlmer (BIJLMER)
* BIJLMER tastte al het veiligheidsbeeld van de (Nederlandse) Luchtvaart aan en toonde het tekortschieten van de nazorg. De Martinair crash ‘mocht’ hier niet bovenop komen.
Opkomst gespecialiseerde slachtoffer letselschade-behandelaars (roept tegen-reactie op)
ANWB (ook verzekeraar) biedt collectieve hulp aan bij de letselschade-afwikkeling van de Martinair crash in Faro en zegt direct geen ‘Amerikaanse Toestanden’ te willen zoals na BIJLMER (Telegraaf, 23 december 1992)
Nasleep WAO-affaire
* Eigentijds burgerschap : WRR-publikatie, 1992: [oa Lubbers en Hirsch Ballin] … koppelen verschillende maatschappelijke problemen zoals de criminaliteit en de arbeidsongeschiktheid aan een groeiende normvervaging en aan een gebrek aan maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel, die zij in onze samenleving menen waar te nemen . …
Terugtrekkende overheid
Hoe schizofreen wil je het hebben:
* In het model van de terugtrekkende overheid, dominant in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw, staat de eigen verantwoordelijkheid van de burgers centraal.
Sociale Vraagstukken.nl.,10 juni 2007
* “Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn we in de ban geraakt van het new public management, waarbij de overheid burgers vooral controleert en wantrouwt.”
Trouw, opinie, 11 december 2023
* De betrokken burger die ‘de macht’ bevraagt, wordt al snel als calculerende burger gezien.
Interessant artikel, 2014: De mythe van zelfredzaamheid ontmaskerd.
Met o.a. de conclusie: ‘Wie zichzelf redt krijgt respect, wie afhankelijk is verliest het’
Opkomst populisme verbaast mij niet vanuit mijn FARO-ervaringen
In de pagina ‘maatschappelijke houtrot‘ formuleer ik vanaf september 2024 mijn gedachten hierover.
De basale vraag is:
Hoe gaan we om met De (kwetsbare) Ander?
Onderliggende vragen: hoe gaan mensen om met de eigen kwetsbaarheid en onzekerheid? Hoe beïnvloedt dat hun houding tot De Ander: de eveneens kwetsbare maar vaak ook gekwetste mede-mens?
Mogelijk antwoord:
Begin van oplossing:
